1)4857 sayılı İş Kanunu’na göre İşçi olmak. Söz konusu kanuna göre iş sözleşmesi ile bir işverenin işyerinde çalışan kişiy işçi denilmektedir. İş sözleşmesinin yazılı veya sözlü yapılmış olması bir önem fark etmemektedir. 4857 sayılı kanunun 14. Maddesinde bu kanun kapsamı dışında kalan işçiler sayılmıştır. Bunlar;

■ Deniz ve hava taşıma işlerinde çalışanlar,

■ 50’den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde çalışanlar,

■ Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,

■ Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde çalışanlar,

■ Ev hizmetlerinde çalışanlar,

■ Çıraklar,

■ Sporcular,

■ Rehabilite edilenler,

■ Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde çalışanlar.

Yukarıda sayılı olan çalışanlar bu kanun kapsamında işçi sayılmadıkları için kıdem tazminatı almaya hak kazanamazlar.

2) Diğer şartımız ise bir yıl çalışma şartıdır. Aynı işveren kapsamında kesintisiz olarak en az bir yıl çalışmış olan işçiler Kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar. Bu bir yıla işçi ve işveren arasında geçen deneme süresi de dahildir.

3) İşçi ve işveren arasında yapılan iş sözleşmesi belirsiz süreli olmalıdır veya belirli süreli iş sözleşmelerinde sözleşmede öngörülen süre bir yıldan fazla ve geçen bir yılın ardından sözleşme süresi dolmadan iş akdi sonlandırılmış ise de işçi kıdem tazminatı alabilir. Fakat belirli süreli iş sözleşmelerinde işçi süre bitiminde kıdem tazminatı talep edemez. 

4) İş akdinin feshinden itibaren 5 yıl geçmemiş olmalıdır. Beş yılın sonunda zamanaşımına uğrayacaktır.

5) İş sözleşmesi işçi tarafından haklı nedenlerle veya işveren tarafından haksız nedenlerle feshedilmiş olmalıdır. 

Yukarıda sayılan şartlara ek olarak aşağıda ki durumlarda da işçi kıdem tazminatına hak kazanır;

■ İşverenin, çalışanın ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış sebepleri haricinde bir nedenle sözleşmesini feshetmesi,

■ Çalışanın, sağlık, iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık ya da işin durması vs. nedenlerle sözleşmesini feshetmesi,

■ Askerlik görevi nedeniyle işten ayrılma,

■ Kadınların evlenmesi durumunda (1 sene içinde) işten ayrılması,

■ Emeklilik hakkını kazanıp ya da bu kapsamda yaş dışında 15 yıllık sigortalılık sigortalılık süresi ve 3600 prim gününün doldurulması sebebi ile işten ayrılma,

■ Çalışanın vefat etmesi (yakınlarına ödenir)

Kıdem tazminatının hesaplanması

İşçiye çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında tazminat ödenir. Tazminat tutarı giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanılır ve çalışılan yıl ile çarpılarak miktar bulunulur. ( Giydirilmiş brüt ücret; Çalışana verilen aylık çıplak ücrete, ikramiye, prim, yol, yemek, vb. ödemelerin eklenmesiyle bulunan ücrettir.)

Kıdem tazminatı tavan tutarı nedir? 

Sene de iki kere Ocak-Haziran ve Temmuz-Aralık olmak üzere Hazine Maliye bakanlığı tarafından kıdem tazminatı tavan tutarı belirlenir. 2020 yılında ilk yarıda belirlenen tutar 6130 TL ilken ikinci yarı da 7117 TL olmuştur. Yani işçi bu tutarların üzerinde bir miktarda maaş alıyorsa  kıdem tazminatının belirleneceği aylık ücret 2020 Temmuz-Aralık ayı için en fazla 7.117 TL üzerinden hesaplanabilir.

STJ.AV. DİLARA KARACA

Boşanma davaları, aile mahkemelerinde diğer özel hukuk davalarından ayrı bir usul uygulanarak yürütülen bir dava türüdür.

Boşanma davası aile mahkemesinde açılabilmektedir. Eğer yaşanılan yerde aile mahkemesi yok ise, mevcut asliye hukuk mahkemesi dosyaya aile mahkemesi sıfatıyla bakar ve sonuçlandırır.

Boşanma davaları Türk Medeni Kanununa göre ikiye ayrılmaktadır. Bunlar: anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanmadır.

Bunlardan ilki olan anlaşmalı boşanma davası: tarafların aralarında anlaşma sağlayarak Aile Mahkemesi huzurunda boşandığı dava türüdür. Boşanma protokolü ile birlikte 1 yılı doldurmuş evlilik süresi şartı aranmaktadır. Anlaşmalı boşanma davasında tarafların dava konusu olabilecek her hususta anlaşmaları şarttır. (nafaka hususu, tazminat hususu, velayet hususu vs). Tabi anlaşmalı boşanma davası sonucunda taraflar hızlı boşandığı gibi maddi yönden de daha az külfetli olmaktadır.

İkincisi ise çekişmeli boşanma davası: taraflardan biri eşini davalı göstererek vereceği dava dilekçesiyle davayı başlatmış olur. Bu dava türü anlaşmazlıklar sebebiyle daha uzun ve daha zahmetli olmaktadır. Mevcut yargı sisteminde yoğun şekilde davalar görüldüğünden yavaş ilerlemekte ve en az 1 yıl sürmektedir. Uzun ve zahmetli bir dava olması tarafları da psikolojik yönden olumsuz etkilemektedir.

Tabi bu en 1 yıl sürer dediğimizden kasıt mevcut mahkemedeki süredir. Mevcut mahkemeden çıkacak kararı taraflar bir üst mahkemeye yani Bölge Adliye Mahkemesine taşıdığında bu süre daha da uzamaktadır.

KİMSENİN AİLE HUZURUNUN BOZULMAMASI DİLEĞİYLE..